) وَقَاتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ (244) مَّن ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا کَثِیرَةً وَاللّهُ یَقْبِضُ وَیَبْسُطُ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ (245) أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلإِ مِن بَنِی إِسْرَائِیلَ مِن بَعْدِ مُوسَى إِذْ قَالُواْ لِنَبِیٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِکًا نُّقَاتِلْ فِی سَبِیلِ اللّهِ قَالَ هَلْ عَسَیْتُمْ إِن کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتَالُ أَلاَّ تُقَاتِلُواْ قَالُواْ وَمَا لَنَا أَلاَّ نُقَاتِلَ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِیَارِنَا وَأَبْنَآئِنَا فَلَمَّا کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْاْ إِلاَّ قَلِیلاً مِّنْهُمْ وَاللّهُ عَلِیمٌ بِالظَّالِمِینَ (246)

و در راه خدا کارزار کنید و بدانید که خداوند شنواى داناست 244

کیست آن کس که به [بندگان] خدا وام نیکویى دهد تا [خدا] آن را براى او چند برابر بیفزاید و خداست که

[در معیشت بندگان] تنگى و گشایش پدید می ‏آورد و به سوى او بازگردانده می‏شوید 245

آیا از [حال] سران بنى اسرائیل پس از موسى خبر نیافتى آنگاه که به پیامبرى از خود گفتند پادشاهى براى ما بگمار تا در راه

خدا پیکار کنیم [آن پیامبر] گفت اگر جنگیدن بر شما مقرر گردد چه بسا پیکار نکنید گفتند چرا در راه خدا نجنگیم با آنکه ما

از دیارمان و از [نزد] فرزندانمان بیرون رانده شده‏ایم پس هنگامى که جنگ بر آنان مقرر شد جز شمارى اندک از آنان

[همگى] پشت کردند و خداوند به [حال] ستمکاران داناست 246

در شان نزول آیه دوم ، چنین نقل کرده اند که : روزى پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: هر کس ‍ صدقه اى بدهد دو برابر آن در بهشت خواهد داشت ، ابو الدحداح انصارى عرض کرد، اى رسول خدا من دو باغ دارم اگر یکى از آنها را به عنوان صدقه بدهم دو برابر آن را در بهشت خواهم داشت ، فرمود: آرى ، عرض ‍ کرد: ام الدحداح نیز با من خواهد بود فرمود: آرى ، عرض کرد: فرزندان نیز با منند؟ فرمود: آرى ، سپس او باغى را که بهتر بود، به عنوان صدقه به پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) داد، آیه فوق نازل شد، و صدقه او را دو هزار هزار برابر براى او کرد و این است معنى اضعافا کثیرة .                                  

ابو الدحداح بازگشت و همسرش ام الدحداح و فرزندان را در آن باغى دید که صدقه قرار داده بود به در باغ ایستاد و نخواست وارد آن شود، و همسرش را صدا زد و گفت : من این باغ را صدقه قرار داده ام و دو برابرش را در بهشت خریدارى کرده ام و تو و فرزندان نیز با من خواهید بود، همسرش گفت مبارک است آنچه را فروخته و آنچه را خریدهاى ، پس همگى از باغ خارج شدند و آن را به پیامبر تسلیم کرد، پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: چه بسیار نخله هائى در بهشت که شاخه هایش براى ابى الدحداح آویزان شده است . <470>

470-مجمع البیان ، جلد 1 و 2 صفحه 349.<br>471-به تفسیر کبیر ، جلد 6 ، صفحه 166 مراجعه کنید

468-«حزقیل» طبق بعضی از روایات سومین پیشوای بنی اسرائیل بعد از موسی علیه السلام بود.